สิ่งที่เรียกได้ว่า เป็นเรื่องที่ท้าทาย แม่มือใหม่ ทุกคนก็คือการ อาบน้ำเด็กแรกเกิด แน่นอนว่า คุณแม่ ท้องแรก ที่เพิ่งคลอด ย่อมทำไม่เป็นอย่างแน่นอน ( ก็ไม่เคยมีลูกมาก่อน จะได้ทำเป็นได้ยังไง ) แต่มันก็ไม่ใช่เรื่องยากอะไรนะคะ เพราะการอาบน้ำให้ลูกน้อย เราต้องทำไปอีกหลายปีค่ะ กว่าที่เค้าจะสามารถอาบน้ำด้วยตัวเองได้ โดยเฉพาะในช่วง 3 เดือนแรกนี้ ต้องบอกว่า สำคัญมากจริงๆ อย่างแอดมินเอง ไม่ยอมให้ใครมาอาบเลยค่ะ จะต้องเป็นคนอาบให้ลูกเองตลอด มั่นใจที่สุด เพราะจะมีใครมาทะนุถนอมลูกของเรา ได้ดีกว่าเราเอง ไม่มีอยู่แล้ว จริงมั้ยคะ ที่สำคัญ มันต้องค่อยๆ เบาๆ มือด้วย ส่วนใหญ่แล้ว คนสูงอายุ อย่าง ปู่ ย่า ตา ยาย มักจะมือไม่นิ่ง และสายตาไม่ค่อยจะดีแล้ว เอาไว้ให้ลูกโตกว่านี้ ค่อยให้เค้าอาบดีกว่าค่ะ ซึ่งตรงนี้ ไม่ต้องบอกเลยค่ะ คุณปู่ คุณย่า ของน้องเนปจูน เค้ารีบปฏิเสธเลยค่ะ ว่าไม่อาบให้นะ เนปจูนยังเล็กเกินไป และที่สำคัญ เด็กน้อยเค้าจะรู้นะคะ ว่าใครอุ้ม ให้กำลังอาบให้ เค้าลืมตา พอจะมองเห็นลางๆ แต่เค้าจะจำความรู้สึก และเสียงได้ค่ะ ว่าใคร กำลังอาบให้เค้าอยู่ ซึ่งแน่นอนว่า ถ้าเป็น แม่ เค้าก็ต้องอุ่นใจกว่าคนอื่น อยู่แล้ว
สำหรับขั้นตอนการอาบน้ำ อาจจะไม่มีอะไรยาก ส่วนที่ยาก จะเป็นการสระผมมากกว่า เพราะอาจจะเข้าตาลูกได้ ขนาดผู้ใหญอย่างเรา ยาสระผมเข้าตา ยังลำบากเลย แล้วถ้าเป็น เด็กทารก ล่ะ งานเข้าแน่นอนค่ะ ดังนั้น ขั้นตอนในการสระผม จึงมีเยอะมากหน่อย
วิธีสระผมและ อาบน้ำเด็กแรกเกิด อย่างถูกต้อง และปลอดภัย
- ล้างมือ และแขน ของคุณแม่ ให้สะอาด จากนั้น นำน้ำอุ่นผสมน้ำ แค่ครึ่งอ่างพอนะคะ โดยใช้ ข้อศอก จุ่มน้ำ เพื่อทดสอบความอุ่น อย่าใช้มือนะคะ หนังมือของเรามันหนาไป ต้องใช้ส่วนที่บอบบางของร่างกายเรา มาเช็คค่ะ
- อุ้มลูกมาวางไว้บนที่นอน ที่มีผ้าขนหนูผืนใหญ่ นุ่มๆ หนาๆ ปูรองไว้ ถอดเสื้อผ้า และผ้าอ้อมออก
- ห่อตัวลูก ด้วยผ้าขนหนู ให้กระชับ ไม่แน่นเกินไป และไม่หลวมเกินไป
- ประคองศรีษะของลูก ให้อยู่ในอุ้งฝ่ามือ ใช้แขน และศอก หนีบลำตัวลูกไว้ข้างเอง ใช้นิ้วมือ พับใบหูทั้ง 2 ข้าง เพื่อป้องกันน้ำเข้าหู อย่ากดแรงนะคะ
- ใช้ฟองน้ำชุบน้ำ บีบให้หมาดๆ ลูกหน้าลูกให้ทั่วก่อน เพื่อให้เค้ารู้ว่า กำลังจะสระผม และโดนน้ำแล้วนะ
- จากนั้น จึงเริ่มบีบน้ำ โกรกให้ทั่วศรีษะของลูก หยดแชมพู สำหรับเด็ก 1 – 2 หยดพอ แล้วใช้นิ้ว นวดเบาๆ ให้ทั่ว แล้วบีบน้ำจากฟองน้ำ ล้างออกให้สะอาด
- ใช้ผ้าขนหนูผืนเล็ก มาซับผมลูกให้แห้ง อย่าปล่อยให้เปียกชื้น เพราะจะทำให้เป็นหวัดได้นะคะ
ต่อไปก็เป็นขั้นตอนการอาบน้ำโดยปกติแล้ว จะทำต่อเนื่องจากการสระผมเลย แต่ต้องเช็ดผมลูกให้แห้งก่อนนะคะ ไม่อย่างนั้น หัวเค้าจะเปียกชื้น และอาจทำให้ไม่สบายได้ค่ะ
- เริ่มด้วยการ ค่อยๆ ช้อนตัวลูกลงอ่าง ให้ศรีษะของลูก พาดบนข้อมือ โดยใช้นิ้วมือ จับที่หัวไหล่ และใช้มืออีกข้างช้อนก้น และจับไว้ที่ต้นขา อย่างที่บอกไปแล้ว น้ำต้องอุ่นนะคะ
- ลูบตัวลูกด้วยฟองน้ำที่เปียก ให้ทั่วตัว
- ใช้สบู่เพียงเล็กน้อย นำมาลูบตัวลูกทีละส่วน แล้วล้างออก ประเด็นก็คือ ต้องการล้างไขตัวลูก ที่ยังหลงเหลืออยู่ ออกไปให้หมดนั่นเอง ค่อยๆ ทำไปนะคะ
- จากนั้นก็เปลี่ยนท่าน ใช้มืออีกข้างจับที่หัวไหล่ของลูก ในท่าอุ้มคว่ำ ให้อกพาดที่แขน เพื่อจะได้ล้างด้านหลังของเค้า ลูบสบู่ให้ทั่วหลัง ก้น และขา แล้วล้างออกให้สะอาด
- อุ้มลูกขึ้นมาจากอ่าง วางเค้าลงบนผ้าขนหนู บนพี่นอน และใช้ผ้าขนหนูอีกผืน ซับตัวลูกให้แห้ง โดยเฉพาะตามข้อพับต่างๆ และโคนสะดือ ซับเบาๆ นะคะ แล้วห่อตัวเค้าไว้ ให้อุ่นๆ
- ใช้สำลีชุบน้ำต้มสุก ( ไม่ใช่น้ำก็อกนะคะ ) แล้วบีบหมาดๆ มาเช็ดทำความสะอาด ที่ขอบตาของลูกทีละข้าง โดยเช็ดจากหัวตา ไปหางตา อย่าเช็ดซ้ำไปมา หากยังไม่สะอาด ให้เปลี่ยนใช้สำลีอันใหม่ แล้วเช็ดซ้ำอีกที
- นำไม่พันสำลี (คอตตอนบัต) อันเล็กๆ มาเช็ดช่องจมูกทั้ง 2 ข้างของลูก ไม่ต้องลึกนะคะ เอาแค่ปลายๆ เท่าที่เห็นพอค่ะ
- เช็ดใบหูลูกทั้ง 2 ข้าง ด้วยไม้พันสำลี แต่อย่าเช็ดเข้าไปลึกถึงในรูหูนะคะ จะเป็นอันตรายกับลูกได้
- เทแป้งฝุ่นลงบนฝ่ามือก่อน เอาให้ห่างๆ จากตัวลูกนะคะ ถูที่มือ แล้วมาลูบที่ตัวลูกบางๆ อย่าชะโลมแป้งนะคะ ความเชื่อของคนรุ่นเก่าสมัยก่อน คือ ต้องชะโลมแป้ง แบบเยอะมากๆ อันนั้นไม่ถูกต้อง เพราะฝุ่นแป้ง จะเข้าไปในปอดของ ทารกแรกเกิด ทำให้มีโอกาส เป็นโรคภูมิแพ้ได้ ตั้งแต่เด็กเลยนะคะ
- ทาแป้งให้ทั่วตัว บางๆ แต่ตามข้อพับต่างๆ ห้ามทาแป้งโดยเด็ดขาด ให้ใช้วาสลีน ทาตามข้อพับแทน
- ทำความสะอาดสะดือของลูก ด้วยไม้พันสำลีชุบน้ำยาเช็ดสะดือสีม่วงๆ โดยจับเชือกผูกสายสะดือขึ้นตรงๆ ป้ายยาให้ทั่วฐานสะดือ จนถึงรอยต่อของสะดือกับผิวหนัง
- ใส่เสื้อ และใส่ผ้าอ้อมให้เรียบร้อย แค่นี้ก็เป็นอันเสร็จแล้วค่ะ
คำแนะนำเพิ่มเติม
แนะนำว่า ให้คุณแม่ เป็นคนอาบน้ำลูกเองจะดีกว่านะคะ สายสัมพันธ์ระหว่างแม่กับลูก ไม่มีญาติพี่น้องคนไหน เข้าใจได้หรอกค่ะ เราเองเป็นแม่คน จะมีความทะนุถนอมเค้ามากกว่าคนอื่น ( อุ้ย.. ลืมไป มีคุณพ่ออีกคน คุณพ่อเค้าก็ถนอมนะคะ แถมยังเก่งกว่าคุณแม่อีกด้วย ) ไม่แนะนำให้ ปู่ ย่า ตา หรือยาย มาทำนะคะ ในช่วง 1 เดือนแรก ทารกน้อย เค้าจะบอบบางมากๆ คุณแม่ ต้องทุ่มเทให้สุดๆ กับเค้าเลยนะคะ ส่วนคุณพ่อ เป็นฝ่าย Supplier คอยสนับสนุนเสบียงอย่างเดียว เวลาอาบน้ำ ให้นั่งเก้าอี้นะคะ อย่านั่งยองๆ และอย่ายืนก้มหลัง ร่างกายคุณแม่ตอนนี้ ภาษาโบราณเรียกว่า “มดลูกยังไม่เข้าอู่” ดังนั้น อย่าทำอะไรหนักนะคะ จริงๆ แล้ว ทำบนที่นอนก็ได้ค่ะ น้องเค้าตัวไม่ได้สกปรกมาก ให้คุณพ่อ ยกกะละมังมาเลย แม่จะได้ไม่ต้องลุกไปไหน
